In de uitgave van april/mei 2017 van het tijdschrift Buitenleven staat een artikel over de aanleg van een tuin met een “Ouderwets boomgaardgevoel”. De foto bij het artikel is van “mijn tuin” in De Tuinen van Appeltern, die ik in 2002 ontworpen heb. De tuin is in 2003 aangelegd en tot enkele jaren geleden heb ik de tuin financieel ondersteund. Formeel gezien is het nu niet meer mijn tuin, maar deze tuin voelt nog steeds als een stukje van mezelf. Het artikel is een leuke aanleiding om nog eens terug te kijken en mijn visie op tuinontwerpen tegen het licht te houden.
15 jaar geleden
In oktober 2002 ben ik als zelfstandig tuin- en landschapsontwerper aan de slag gegaan. Bijna gelijktijdig kwam er een oproep van De Tuinen in Appeltern om een eigentijdse modeltuin te ontwerpen. Een tuin die duidelijk onderscheidend was van de tuinen die er al aanwezig waren. Tijdens mijn eerste bezoek aan De Tuinen viel me de grote hoeveelheid verhardingsmaterialen, schuttingen, beeldjes en huisjes op in de modeltuinen. Nu sloot dat ook aan op een belangrijke doelstelling van het park: het tonen van zoveel mogelijk tuinproducten. Op zich niets mis mee, maar niets voor mij! Ik besloot een afgeleide van mijn eigen tuin in Oosterbeek te maken. Een tuin van ruim 500 m2 met gras, fruitbomen, borders en een oude bouwkeet als speelhuisje voor de kinderen.
Landelijke tuin met ruimte
De oppervlakte van de modeltuin is 60 m2, vergelijkbaar met een ruime achtertuin bij een eengezinswoning. De ruimte wordt aan de oost- en westzijden begrensd door bestaande hoge haagbeukhagen. De zuidzijde wordt gevormd door een grondwal met gesloten beplanting en een groep prachtige roodbloeiende rozen. Aan de noordzijde ligt een wandelpad met sloot en knotwilgen, met daar achter open akkerlandschap. Een prachtig uitzicht! Zolang als het zou duren, want er waren toen al plannen voor uitbreiding van het terrein. Maar goed, het uitzicht is bijna tien jaar behouden gebleven.
Het ontwerp is snel gemaakt. Een groot deel wordt gras met enkele fruitbomen een iets kleiner deel wordt bestemd voor een terras met de bouwkeet. Tussen deze twee delen komt een eenvoudige lage ligusterhaag. De grens aan de noordzijde blijft zo open mogelijk, daar wordt een laag kastanje houten raster geplaats met enkele bessenstruikjes en een vlier. Een kippenhok in de boomgaard mag natuurlijk niet ontbreken!
Hergebruik van materialen
De tuin is een goed voorbeeld van een tuin waarin materialen zijn hergebruikt. Het terras is aangelegd met gebruikte betontegels en gebakken klinkers. De bouwkeet krijgt een tweede leven, na een jarenlang gebruik als schaftkeet.
De fruitbomen zijn ongeveer 30 jaar oud als ze in Appeltern worden aangeplant. Ze zijn afkomstig uit een boomgaard die moest verdwijnen bij de aanleg van de Betuweroute. Bij Jan Huiberts van Kwekerij Dependens (toen Bomenland Schiphorst) uit Bennekom zoek ik een appelboom en twee perenbomen uit en hij zorgt voor de spectaculaire levering en aanplant in Appeltern. Hoewel ik geen groot voorstander was van de aanplant van zulke grote bomen, ben ik hier anders over gaan denken door deze tuin. De kale ruimte is in één keer omgetoverd tot een echte boomgaard. Het is een hele investering en het vraagt een goede verzorging, maar het effect is prachtig. Gewoon een jaartje niet op vakantie, maar besteed je vakantiegeld aan een boom in je eigen tuin om lekker onder te kunnen liggen. Ondanks de hoge grondwaterstand in Appeltern, doen twee van de drie bomen het nog steeds goed.
Kippenhokken zijn in allerlei maten en vormen op de markt, maar aangezien ik er geen showtuin van wil maken, benader ik Haike Wouters uit Groesbeek voor een kippenhokje van hergebruikt materiaal. Hij ontwerpt met materialen die hij al heeft liggen en in dit geval levert dat een aandoenlijk lief en mooi kippenhokje op. Helaas kunnen we er geen echte kippen in houden. Als de bouwkeet er na enkele jaren wel erg vervallen uit gaat zien, geeft Haike het een facelift met oude ruwe mahoniehoutenplanken en geeft het interieur een vrolijke oppepper.
Geen gazon, maar een weilandje
De betrokkenheid van de medewerkers van De Tuinen is altijd groot geweest. Maar als ontwerper heb je soms toch wat afwijkende ideeën. Tot mijn grote verdriet bleken de mooie rozen op de houtwal opeens vervangen door iets groenblijvends. Ik probeer altijd gebruik te maken van waardevolle bestaande planten in bij de aanleg van een nieuwe tuin. Dat kunnen bomen en struiken zijn in de eigen tuin, maar ook het effect van bestaande beplanting of zichtlijnen in de omgeving zijn altijd belangrijk.
En soms duurt het even om het traditionele gazonmaairegime aan te passen. Ik wil graag dat het gras gaat verruigen en er slechts een looppaadje wordt uitgemaaid. Het heeft een paar jaar geduurd voordat het idee goed tot stand kwam. Maar het is zeker gelukt! Vooral in het voorjaar met bolgewasjes in het gras levert het prachtig beeld op.
Als er opeens een grote hoeveelheid kleurige bloempotjes in de perenboom hangen, word ik helemaal blij. Zo is de tuin bedoeld. Ga eens kijken in De Tuinen van Appeltern, en doe inspiratie op.
Zelf maken?
Boven de kop van het Buitenleven-artikel staat: Zelf maken! Dat kan natuurlijk, maar je kunt mij ook vragen om je een beetje te helpen. Om een mooie ruimtelijke indeling te bepalen met plekken die fijn zijn om te gebruiken voor jouw liefhebberijen. Ruimte om lekker te kunnen zitten, eten en drinken, voetballen, groenten verbouwen, eieren uithalen, kijken naar alle dieren- en plantenleven en natuurlijk af en toe: knippen, snoeien en maaien!
U kunt mij bellen (06 44962051) of mailen met uw landelijke tuinvraag. Misschien verschijnt uw tuin dan binnen 15 jaar ook in een artikel in een lifestyleblad!